ولایت بغلان
فلسفه نام گذاری بغلان
همچنان در تاریخ و تمدن کهن ولایت بغلان بهترین مظهر مدنیت کوشانی میباشد چنانکه آثار آن در سرخ کوتل از زیر زمین بر آمده است .
نسخه ها ، کتبه ها ، و نیز مجمعه ها و مسکوکاتی که از آن جا کشف شده است نشان میدهد که بانی اصلی بغلان ( یگ لنگ ) کنیشکا ، حدود 130 سال میلادی بوده و این موضوع را سه نسخه یک کتیبهٌ بسیار مهم بدست آمده از آنجا روشن ساخته است از مضمون کتیبهٌ متذکره پدیدار است که همین یکشا و شاه بزرگ یعنی کنیشکا ( مهادژ ) یا معبد بزگی را در آن ناحیه ( بغلان ) اعمار کرده بود و آنرا نو شاد هم گفته اند ( مهادژ ) آتشکده بزرگ و معبد زردشتی عصر کنیشکا بوده است .
کلمه بغلان در کتیبه های سرخ کوتل در آن ولایت به شکل یگ لنگ و بغلنا یا بغلنگاه آمده است جز اول این واژه بک ویا بغ / وغن / یاوغ / به معنای ایزد و بزرگ باشد جز دوم / لنگ / ولنا / مفهوم جای را میرساند که مجموعاً به معنای پرستشگاه و معبد میباشد.
کلمه موثر هم نخست وغن پت ، وغپت ومغ پت بوده است و به معنای پیشوای مغان همچنان میتوان گفت که جز اول کلمه بغلان با ارتباط به واژه / بغل / در بابل در هر پارتیان ، ممکن بعل یا بغل به معنای ایزد و جز دوم / انگ / در زبان باختری کوشانی به مفهوم آتشگاه و پرستیشگاه بوده باشد باید افزود زبانی که به رسم الخط یونانی در کتیبه های تاریخی سرخ کوتل به کار رفته است بلا شک شکل قدیمی زبان دری یعنی پارسی دری است چنانکه کلمه ها دران این موضوع را تائید مینماید
ولایت بغلان
موقعیـت جغـرافیــایــی :
این ولایت از شرق با ولایت تخارستان با کاپیسا و از غرب به ولایت سمنگان و بامیان و از شمال به ولایت کندوز و از جنوب به ولایت پروان از قسمت به ولایت در راتباط است . مساحت بغلان 1800 کیلومتر مربع بوده که در حدود 1641800 نفر نفوس دارد و مرکز آن شهر بغلان بوده که از کابل 264 کیلومتر فاصله دارد .
ولسوالی ها و مراکز اداری :
این ولایت دارای 14 ولسوالی و 420 قریه بوده که عبارت از پلخمری و دهنه غوری، دوشی ، تاره و برفک ، خنجان ، نهرین ، برکه ، جلگه ، اندراب ، خوست ، فرنگ ، بنو، ده ستلا،
1 بغلان دارای 1644 کیلو متر مساحت بوده که در آن 177 قریه واقع شده و در حدود 127900 نفر نفوس دارد. مردم آن به زبان های اوزبیکی ، دری ، پشتو، صحبت میکنند.
2 پلخمری دارای 640 کیلومتر مربع مساحت بوده که در آن 91106 نفر زندگی میکنند .
مردم آن به زبان های اوزبیکی ، دری ، پشتو صحبت میکنند زبان بازار ادارات و مکتب دری است.
3 دهانه غوری : دارای 1819 کیلومتر مربع مساحت بوده ودر حدود 37613 نفر نفوس دارد. مردم آن به زبان های دری ، پشتو صحبت میکنند.
4 دوشی : 1742 کیلومتر مربع مساحت بوده و در حدود 38681 نفر نفوس دارد مردم آن دری صحبت میکنند.
5 خنجان دارای 1003 کیلومتر مربع مساحت بوده در آن 71 قریه واقع شده و در حدود 19500 نفر نفوس دارد. مردم آن به زبان دری صحبت میکنند.
6 تاره و برفک : دارای 2964 کیلومتر مربع مساحت بوده و در حدود 13073 نفر نفوس دارد. مردم ان دری صحبت میکنند.
7 نهرین : دارای 1346 کیلومترمربع مساحت بوده که درآن 170 قریه واقع شده و در حدود 46700 نفر نفوس دارد. مردو آن به زبان های دری پشتو صحبت میکنند.. زبان اداری دری است.
8 جلگه دارای 877 کیلومترمربع مساحت بوده که در آن 92 قریه واقع شده و در حدود 39700 نفر نفوس دارد. مردم آن به زبان اوزبیکی ، دری صحبت میکنند. زبان بازاری اداری مکتب دری است.
9 اندراب دارای 2332 کیلو متر مربع مساحت بوده که در آن 192 قریه واقع شده ودر حدود 57000 نفر نفوس دارد. مردم آن به زبان دری صحبت میکنند.
10 خوست و فرنگ : دارای 2553 کیلو متر مربع مساحت بوده که در آن 266 قریه واقع شده و در حدود 54000 نفر نفوس دارد. مردم آن به زبان دری صحبت میکنند.ازنگاه مذهبی در بغلان تشیع ، تشننی ، اسماعلیه را میتوان نام برد و از نگان قومی اوزبیگ، هزاره ، تاجک ، پشتو را میتوان نام برد.
زراعــــت
ولایت بغلان دارای 3450000 جریب زمین فابل کشت بوده که ازآن جمله 343000 جریب هم برای کشت حبوبات ،20000 جریب برای سبزیجات ، 33000 جریب برای نباتات ، 24000 جریب برای میوه جات ،438000 جریب برای جنگلات ،1863000 جریب علفچه ها ،353000 جریب متفرقه اختصاص یافته است. ساحه تحت کشت این ولایت درحدود 11490000 جریب است.
خصوصیات آبیاری:
ساحه 400384 جریب آبی این ولایت توسط 109 نهر وکانال 64 چشمه آبیاری میگردد.
خصوصیات صحی :
وضیعت صحی طبق آماروارقام دراین ولایت کاولا با ولایت دیگرفرق میکند علت هم همان صنعتی بودن ولایت است درسال 1349 دراین ولایت برای هر 5100 نفریکداکتر وبرای هر3500 نفریک تخت خواب وجود داشته که این رقم پس ازکابل ، بلخ ، فراه ، هرات رقمی بالا درکشوربه حساب میآید . دراین ولایت 20 داکتر230 تخت خواب شفاخانه وجود داشته است.
ولایت بغلان رامیتوان ازجمله ولایت صنعتی افغانستان به حساب آورد. زیرا فابریکه نساجی پلخمری – فابریکه سمنت دهانه غوری – فابریکه قند بغلان – ذغال سنگ کرکر – غال سنگ نهرین دود کش – برق پلخمری – سیلوی پلخمری وموقیعت استراتیژیک خود ولایت زمینه آن را داردکه درصورت به وجود آمدن یک حکومت مردمی ، بغلان خیلی زود رشد کند.
همچنان در تاریخ و تمدن کهن ولایت بغلان بهترین مظهر مدنیت کوشانی میباشد چنانکه آثار آن در سرخ کوتل از زیر زمین بر آمده است .
نسخه ها ، کتبه ها ، و نیز مجمعه ها و مسکوکاتی که از آن جا کشف شده است نشان میدهد که بانی اصلی بغلان ( یگ لنگ ) کنیشکا ، حدود 130 سال میلادی بوده و این موضوع را سه نسخه یک کتیبهٌ بسیار مهم بدست آمده از آنجا روشن ساخته است از مضمون کتیبهٌ متذکره پدیدار است که همین یکشا و شاه بزرگ یعنی کنیشکا ( مهادژ ) یا معبد بزگی را در آن ناحیه ( بغلان ) اعمار کرده بود و آنرا نو شاد هم گفته اند ( مهادژ ) آتشکده بزرگ و معبد زردشتی عصر کنیشکا بوده است .
کلمه بغلان در کتیبه های سرخ کوتل در آن ولایت به شکل یگ لنگ و بغلنا یا بغلنگاه آمده است جز اول این واژه بک ویا بغ / وغن / یاوغ / به معنای ایزد و بزرگ باشد جز دوم / لنگ / ولنا / مفهوم جای را میرساند که مجموعاً به معنای پرستشگاه و معبد میباشد.
کلمه موثر هم نخست وغن پت ، وغپت ومغ پت بوده است و به معنای پیشوای مغان همچنان میتوان گفت که جز اول کلمه بغلان با ارتباط به واژه / بغل / در بابل در هر پارتیان ، ممکن بعل یا بغل به معنای ایزد و جز دوم / انگ / در زبان باختری کوشانی به مفهوم آتشگاه و پرستیشگاه بوده باشد باید افزود زبانی که به رسم الخط یونانی در کتیبه های تاریخی سرخ کوتل به کار رفته است بلا شک شکل قدیمی زبان دری یعنی پارسی دری است چنانکه کلمه ها دران این موضوع را تائید مینماید
ولایت بغلان
موقعیـت جغـرافیــایــی :
این ولایت از شرق با ولایت تخارستان با کاپیسا و از غرب به ولایت سمنگان و بامیان و از شمال به ولایت کندوز و از جنوب به ولایت پروان از قسمت به ولایت در راتباط است . مساحت بغلان 1800 کیلومتر مربع بوده که در حدود 1641800 نفر نفوس دارد و مرکز آن شهر بغلان بوده که از کابل 264 کیلومتر فاصله دارد .
ولسوالی ها و مراکز اداری :
این ولایت دارای 14 ولسوالی و 420 قریه بوده که عبارت از پلخمری و دهنه غوری، دوشی ، تاره و برفک ، خنجان ، نهرین ، برکه ، جلگه ، اندراب ، خوست ، فرنگ ، بنو، ده ستلا،
1 بغلان دارای 1644 کیلو متر مساحت بوده که در آن 177 قریه واقع شده و در حدود 127900 نفر نفوس دارد. مردم آن به زبان های اوزبیکی ، دری ، پشتو، صحبت میکنند.
2 پلخمری دارای 640 کیلومتر مربع مساحت بوده که در آن 91106 نفر زندگی میکنند .
مردم آن به زبان های اوزبیکی ، دری ، پشتو صحبت میکنند زبان بازار ادارات و مکتب دری است.
3 دهانه غوری : دارای 1819 کیلومتر مربع مساحت بوده ودر حدود 37613 نفر نفوس دارد. مردم آن به زبان های دری ، پشتو صحبت میکنند.
4 دوشی : 1742 کیلومتر مربع مساحت بوده و در حدود 38681 نفر نفوس دارد مردم آن دری صحبت میکنند.
5 خنجان دارای 1003 کیلومتر مربع مساحت بوده در آن 71 قریه واقع شده و در حدود 19500 نفر نفوس دارد. مردم آن به زبان دری صحبت میکنند.
6 تاره و برفک : دارای 2964 کیلومتر مربع مساحت بوده و در حدود 13073 نفر نفوس دارد. مردم ان دری صحبت میکنند.
7 نهرین : دارای 1346 کیلومترمربع مساحت بوده که درآن 170 قریه واقع شده و در حدود 46700 نفر نفوس دارد. مردو آن به زبان های دری پشتو صحبت میکنند.. زبان اداری دری است.
8 جلگه دارای 877 کیلومترمربع مساحت بوده که در آن 92 قریه واقع شده و در حدود 39700 نفر نفوس دارد. مردم آن به زبان اوزبیکی ، دری صحبت میکنند. زبان بازاری اداری مکتب دری است.
9 اندراب دارای 2332 کیلو متر مربع مساحت بوده که در آن 192 قریه واقع شده ودر حدود 57000 نفر نفوس دارد. مردم آن به زبان دری صحبت میکنند.
10 خوست و فرنگ : دارای 2553 کیلو متر مربع مساحت بوده که در آن 266 قریه واقع شده و در حدود 54000 نفر نفوس دارد. مردم آن به زبان دری صحبت میکنند.ازنگاه مذهبی در بغلان تشیع ، تشننی ، اسماعلیه را میتوان نام برد و از نگان قومی اوزبیگ، هزاره ، تاجک ، پشتو را میتوان نام برد.
زراعــــت
ولایت بغلان دارای 3450000 جریب زمین فابل کشت بوده که ازآن جمله 343000 جریب هم برای کشت حبوبات ،20000 جریب برای سبزیجات ، 33000 جریب برای نباتات ، 24000 جریب برای میوه جات ،438000 جریب برای جنگلات ،1863000 جریب علفچه ها ،353000 جریب متفرقه اختصاص یافته است. ساحه تحت کشت این ولایت درحدود 11490000 جریب است.
خصوصیات آبیاری:
ساحه 400384 جریب آبی این ولایت توسط 109 نهر وکانال 64 چشمه آبیاری میگردد.
خصوصیات صحی :
وضیعت صحی طبق آماروارقام دراین ولایت کاولا با ولایت دیگرفرق میکند علت هم همان صنعتی بودن ولایت است درسال 1349 دراین ولایت برای هر 5100 نفریکداکتر وبرای هر3500 نفریک تخت خواب وجود داشته که این رقم پس ازکابل ، بلخ ، فراه ، هرات رقمی بالا درکشوربه حساب میآید . دراین ولایت 20 داکتر230 تخت خواب شفاخانه وجود داشته است.
ولایت بغلان رامیتوان ازجمله ولایت صنعتی افغانستان به حساب آورد. زیرا فابریکه نساجی پلخمری – فابریکه سمنت دهانه غوری – فابریکه قند بغلان – ذغال سنگ کرکر – غال سنگ نهرین دود کش – برق پلخمری – سیلوی پلخمری وموقیعت استراتیژیک خود ولایت زمینه آن را داردکه درصورت به وجود آمدن یک حکومت مردمی ، بغلان خیلی زود رشد کند.
No comments:
Post a Comment